Fehling Ayıracı
Fehling ayıracı, indirgen şekerlerin varlığını tespit etmek için kullanılan kimyasal bir çözeltidir. Genellikle laboratuvarlarda kalitatif analiz amacıyla kullanılır.
İçerik ve Hazırlanışı:
Fehling ayıracı iki ayrı çözeltiden oluşur:
- Fehling A çözeltisi: Bakır(II) sülfat (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/bakır%20sülfat">CuSO₄</a>) çözeltisidir. Bu çözelti mavi renklidir.
- Fehling B çözeltisi: Sodyum potasyum tartarat (Rochelle tuzu) ve sodyum hidroksit (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/sodyum%20hidroksit">NaOH</a>) karışımının çözeltisidir.
Bu iki çözelti, test yapılmadan hemen önce eşit hacimlerde karıştırılır. Karışım, koyu mavi bir renk alır.
Çalışma Prensibi:
İndirgen şekerler (örneğin, glikoz, fruktoz), bazik ortamda bakır(II) iyonlarını (Cu²⁺) bakır(I) iyonlarına (Cu⁺) indirger. Bakır(I) iyonları da ortamda bulunan hidroksit iyonları ile reaksiyona girerek kırmızı renkli bakır(I) oksit (Cu₂O) çökeltisi oluşturur.
Kullanımı:
- Test edilecek numune, Fehling ayıracı ile karıştırılır ve ısıtılır.
- Eğer numunede indirgen şeker varsa, mavi renk kaybolur ve kırmızı tuğla renginde bakır(I) oksit çökeltisi oluşur.
- Çökelti oluşumu, indirgen şekerin varlığını gösterir. Çökelti oluşmaması ise indirgen şekerin olmadığını veya çok düşük konsantrasyonda bulunduğunu gösterir.
Önemli Notlar:
- Fehling ayıracı sadece indirgen şekerleri tespit etmek için kullanılır. İndirgen olmayan şekerler (örneğin, sakaroz) bu testle tespit edilemez. Sakarozun tespit edilebilmesi için öncelikle hidroliz edilmesi gerekir.
- Test sonuçları, indirgen şekerin konsantrasyonu hakkında kantitatif bilgi vermez, sadece kalitatif bilgi verir.
- Aldehitler ve bazı diğer indirgeyici maddeler de Fehling ayıracı ile pozitif sonuç verebilir.